Các học viên tham dự khóa học đào tạo công cụ dự báo lũ và lũ quét

1. Mục tiêu

• Hướng dẫn sử dụng hệ thống cảnh báo lũ trên sông (FEWS) của Trung tâm lũ
• Chia sẻ kinh nghiệm dự báo của các đơn vị
• Giới thiệu về giao diện về hệ thống hướng dẫn lũ quét (FFGS)
• Hướng dẫn dùng Arc-GIS để chuyển đổi file FFG sang shapefile và kml file

2. Nội dung cuộc họp

Các học viên được nghe chuyên gia trình bày về lịch sử phát triển công cụ dự báo FEWS, cụ thể là phát triển hệ thống từ năm 2005, hoàn thiện năm 2009 và được đưa vào sử dụng bao gồm cả việc xây dựng năng lực cho các chuyên gia của Trung tâm lũ cũng như các quốc gia thành viên.

MRC-FFGS có trước khi thiết lập mốc thời gian điển hình này trong Chương trình Hướng dẫn Lũ quét Toàn cầu, vào năm 2004 trung Mỹ lần đầu triển khai hệ thống FFG (i); thỏa thuận với USAID, HRC, WMO, NOOA để phát triển Chương trình Hướng dẫn lũ quét toàn cầu (ii); năm 2018 MRC-FFGS được thiết lập và vận hành lại Trung tâm Lũ (iii).

• Hệ công cụ cảnh báo lũ sông (FEWS):

Các học viên thực hành đưa số liệu đầu vào như số liệu thực đo từ HYDMET và số liệu vệ tinh NOAA đưa hệ thống FEWS; sử dụng mô hình mô phỏng lưu vực sông (URBS – Unified river basin simulation), kết hợp với mô hình ISIS để tính toán lưu lượng cho 22 trạm chính dọc sông Mê Công.

• Thảo luận

Một số ý kiến góp ý/thảo luận của đại biểu:

- Hiện nay có một số mô hình mưa dòng chảy như mô hình Nam, mô hình SWAT..., có thể sử dụng các mô hình đó thay cho mô hình URBS được không

- Dữ liệu vệ tinh được tải về từ nguồn nào

- MRC: hiện nay công cụ FEWS do đơn vị khác thiết lập và phát triển, MRC thuê tư vấn hằng năm để thực hiện bảo trì, duy trì công cụ này, không thể can thiệp vào bên trong mô hình URBS (được quyền sử dụng nhưng không được quyền chỉnh sửa).

- Các số liệu vệ tinh được thu thập từ các nguồn miễn phí khác nhau.

- Phối hợp với ADPC tiếp tục phát triển FEWS để áp dụng vào hệ thống dự báo.

• Các đơn vị khác chia sẻ về dự báo lũ:

- NAWAPI sử dụng mô hình MIKE NAM, tính toán thủy văn, MIKE21, MIKE11C để dự báo xâm nhập mặn, một số chỉ số về chất lượng nước, tính toán lượng nước dưới đất dựa trên mô hình FEFLOW sau đó thông qua khung hỗ trợ ra quyết định (MO) từ đó đưa ra các dự báo và xuất bản tin.

- Trung tâm dự báo: sử dụng mô hình MIKE NAM, TANK để tính toán thủy văn, MIKE11, MIKE FLOOD để tính toán thủy lực, và mô hình dự báo thời tiết ANAEFS để đưa ra các dự báo về hạn hán, sạt lở, lũ, sấm sét, và xâm nhập mặn.

• Giao diện của hệ thống hướng dẫn lũ quét

- Tích hợp dữ liệu thời gian thực từ nhiều nguồn tài liệu khí tượng thủy văn khác nhau, dữ liệu nhiệt độ, lượng mưa dự báo theo mô hình và trên cơ sở dữ liệu không gan có sẵn, tạo ra các chỉ số chẩn đoán lũ quét các lưu vực xảy ra lũ quét.

- Hệ thống giao diện lũ quét đưa ra các bản đồ dự báo mưa vệ tinh, lượng mưa trung bình trong từng lưu vực, độ ẩm,… cho 1 giờ, 3 giờ, 6 giờ và 24 giờ cho vùng hạ lưu vực sông Mê Công.

- Ứng dụng thông số FFGS xác định vùng rủi ro với lũ quét và ngoài ra thông số độ ẩm được ứng dụng trong giám sát hạn.

3. Nhận xét

• Khóa đào đào tạo đã giúp học viên học hỏi thêm kiến thức về hệ thống lũ trên sông của MRC, cùng với các kinh nghiệm của các đơn vị liên quan, tăng cường hiểu biết đối với mô hình dự báo.
• Hệ thống FEWS cung cấp cho học viên chưa phải là bản đầy đủ, nên không đưa được hết dữ liệu vào trong mô hình.
• Các đơn vị tích cực trao đổi, chia sẻ những thông tin, kinh nghiệm về dự báo.
• Tuy nhiên, thời gian còn hạn chế và nhiều học viên không có Arc-GIS để thực hiện phần chuyển đổi file FFG (tải từ website lũ quét) sang shapefile và kml file.
• Số liệu vệ tinh được tải về miễn phí nên độ chính xác không cao.